آنالیز فضا در کودکان
بهتر است قبل از مطالعه، مبحث جدول VTO از فصل طرح درمان را مطالعه نمایید.
الف)
بنای آنالیز اندازهگیری تقریبی عرض مزیو دیستالی 3 و 4 و 5 در OPG میباشد. این OPG باید دیجیتالی و با نسبت 100% گرفته شده باشد تا اندازه تاج دندانها دقیق باشد. البته باز هم خیلی اعتماد نکنید و میزان کوچک نمایی یا بزرگ نمایی OPG را اندازه گیری کنید. برای این کار عرض مزیو دیستالی E را روی OPG و کست اندازه بگیرید و بر هم تقسیم کنید تا این میزان بدست بیاید. مثلاً در OPG اندازه آن 10mm است ولی روی کست 8mm است. 10 تقسیم بر 8 معادل 1.25 میشود یعنی هر چه در OPG بدست آوردید تقسیم بر 1.25 کنید تا عدد واقعی بدست بیاید. پس اگر در OPG عرض 4 مثلاً 9mm بود باید آن را تقسیم بر 1.25 کنید که حدوداً 7.2mm میشود تا سایز واقعی دندان4 بدست بیاید.
بدین صورت عرض دندانهای 3 و 4 و 5 را اندازه میگیرید و با عرض سانترال و لترال پایین جمع میبندید تا کل فضای مورد نیاز را بدست بیاورید.
از طرف دیگر طول قوس فکی را اندازه بگیرید. برای این کار قطعهای سیم برنجی را از مزیو باکال 6 یک سمت تا مزیو باکال 6 سمت دیگر از روی نقاط تماس دندانهای خلفی و لبه انسیزالی انسیزورها رد کنید. این قطعه سیم را صاف کنید و با کولیس دقیقاً اندازه بگیرید تا طول قوس فکی به دست بیاید.
اختلاف این دو عدد میزان کرادینگ تا مولر اول را نشان میدهد.
ب)
فضای مورد نیاز برای رویش دندانهای 7 و 8 را باید بدست بیاورید. این کار با توجه به اینکه کودک در مرحله دندانی شیری-دائمی است و شاید در OPG هنوز دندان عقل خیلی واضح نباشد عملاً مقدور نیست اما دانستن کلیات آن شاید مفید باشد.
راموس سالانه 1.5mm به سمت عقب ریمودل میشود و برای رویش دندانهای 7 و 8 فضا بدست میآید. این اتفاق در دختران تا 14سالگی و در پسران تا 16 سالگی رخ میدهد.
مثلاً پسری در 10سالگی به شما مراجعه مینماید. لبه قدامی راموس و دیستال 6 را روی لترال سفالومتری بکشید. پلن اکلوزال را هم رسم نمایید. این دو خط پلن اکلوزال را قطع میکنند. از روی پلن اکلوزال فاصله این دو تا خط را بدست بیاورید مثلاً در بیمار شما 7mm میشود.
سن بیمار شما 10 سال است و اینکه راموس پسرها تا 16 سالگی سالانه 1.5mm عقب میرود متوجه 6سال رشد که سرهم 9mm میشود خواهید شد.
این 9mm با 7mm موجود سرجمع 16mm میشود که برای قرار گرفتن دو دندان 7 و 8 کافی نیست. پس در ناحیه خلفی این کودک کمبود فضا خواهید داشت.
این آنالیز خیلی کلینیکی نیست چون اندازه واقعی دندان عقل را نمیدانیم و این میزان رشد هم خیلی تقریبی است.
ج)
از روی لترال سفالومتری میزان رترود یا پروترود بودن انسیزورها را مانند روش Tweed بدست بیاورید. البته نیازی به کشیدن آن خطوط و اندازه گیری میلی متری نیست. میتوانید اختلاف زاویه Md1 را با زاویه نرمال (95-90 درجه) بدست بیاورید و آن را در 0.8 ضرب کنید. بدین صورت میتوان درجه را به صورت تقریبی به میلیمتر تبدیل نمایید.
البته در تحقیق De La Cruz سال 1995 که روی قوس فکی بیضی که شایعترین فرم قوس فکی است انجام داد به این نتیجه رسید که زاویه را به 0.34 ضرب نماید تا درجه به میلیمتر تبدیل شود. این تحقیق تقریباً نصف اعداد آقای Tweed بود.
د)
کرو اسپی سمت چپ و راست را بدست بیاورید و میانگین آن را حساب کنید. مثلاً چپ 3mm و راست 4mm است. میانگین آن 3.5mm میشود. برای احتیاط 0.5mm به آن اضافه نمایید (در این مثال 4mm میشود). این میزان فضا برای صاف کردن کرو اسپی در دو طرف نیاز است.