تکنیک سریال اکسترکشن-مزیت سریال اکسترکشن-بهترین کاندید سریال اکسترکشن (بیمار کلاسI با کرادینگ یا پروتروژن)

تکنیک سریال اکسترکشن

معمولاً در سریال اکسترکشن به ترتیب C و D و نهایتاً دندان 4 را می‌کشند. البته مواردی هم وجود دارد که D را زودتر از C می‌کشیم. باید حالت رویش دندان‌های هر بیمار را جداگانه بررسی کنیم و درک بهتری از رویش دندان‌های دائمی داشته باشیم تا از سریال اکسترکشن بهترین نتیجه را بگیریم.

اینکه اول D را بکشیم یا C را به میزان تشکیل ریشه آن‌ها بستگی دارد.

مثال: کرادینگ قدامی زیاد است یا بیمار از پروتروژن شکایت دارد و می‌خواهید سریال اکسترکشن انجام دهید. در OPG ریشه 3 و4 هنوز کمتر از نصف است پس اول C را بکشید تا رویش آن آهسته‌تر شود و دیرتر از 4 رویش یابد.

اگر بیشتر از نصف ریشه‌ها تشکیل شده بود آن موقع اول D را بکشید تا رویش 4 سریع‌تر شود.

در بیمارانی که ارتفاع عمودی قدری بیشتر از نرمال است یا شدت کرادینگ زیاد است بهتر است که قبل از شروع سریال اکسترکشن، اول پالاتال بار و لینگوال آرچ بگذارید.

اینکه تصور کنیم با سریال اکسترکشن دیگر نیازی به درمان ارتودنسی نداریم اشتباه است. بعد از رویش تمام دندان‌های دائمی شاهد وجود تیپ و تورک صحیح در دندان‌ها نمی‌باشیم که لزوم درمان ارتودنسی را نشان می‌دهد.

مزیت سریال اکسترکشن

انجام سریال اکسترکشن در بیماران با کرادینگ زیاد یا پروتروژن دو مزیت دارد:

1. دندان‌ها خودشان به موقعیتی که ثبات بیشتر دارند می‌روند.

2. طول درمان ارتودنسی ثابت کمتر می‌شود.

البته باید مراقب باشید که بیمار ناهنجاری اسکلتی نداشته باشد یعنی کلاسII یا کلاسIII ، دیپ بایت یا اپن بایت نباشد.

اگر اپن بایت است باید نسبت به درمان آن‌ همزمان اقدام نمایید و از تانگ تراست یا مینی اسکرو در خلف بالا کمک بگیرید.

در بیمار کلاسII می‌شود همزمان سریال اکسترکشن و فانکشنال را با هم تجویز نمود. اگر در این بیمار مقصر ماگزیلا است که فقط به کشیدن 4های بالا فکر می‌کنیم (با رعایت اصول انکوریج) ولی اگر مندیبل مقصر است باید به کشیدن هر چهار پرمولر و ساخت پلاک فانکشنال همزمان اقدام کرد. در مواقعی که به همکاری بیمار شک دارید یا زمان مناسبی جهت درمان فانکشنال مراجعه نکرده است، بهتر است ابتدا فقط فانکشنال‌تراپی نمایید و بعد از آن به کشیدن پرمولرها فکر کنید.

بهترین کاندید سریال اکسترکشن (بیمار کلاسI با کرادینگ یا پروتروژن)

وقتی فرم صورت خوب است و اورجت و اوربایت هم مناسب هستند اما بیمار از پروتروژن شکایت دارد یا کرادینگ زیاد است بهترین کاندید برای سریال اکسترکشن می‌شود.

بیماران معمولاً در 8-7 سالگی مراجعه می‌کنند و هنوز نصف ریشه دائمی‌ها تشکیل نشده است، لذا می‌توانید C را بکشید تا رویش کانین به تاخیر بیفتد. 2-1 سال بعد اگر پروتروژن داشته انسیزورها رترود می‌شوند و اگر کرادینگ داشته میزان آن کم می‌شود. در OPG بعدی می‌بینید که ریشه دندان 4 هم بیشتر از نصف شده، لذا دندان D را بکشید تا رویش دندان 4 سریعتر شود.

اگر بیماران دیرتر مراجعه نمایند و در OPG ریشه دندان 4 و کانین بیشتر از نصف تشکیل شده باشد آن موقع باید اول D را بکشید تا رویش 4 زودتر انجام گیرد و بعد از ظاهر شدن درون حفره دهان 4 و C را با هم بکشید.

بخاطر کشیدن C دندان‌های انسیزور بالا و پایین رترود می‌شوند، لذا بایت بیمار کمی دیپ می‌شود.

وقتی تمام دندان‌ها رویش یافتند معمولاً قدری از فضای دندان 4 می‌ماند. تاج کانین دیستاله و تاج 5 مزیاله رویش می‌یابند. بیمار کمی هم دیپ بایت می‌شود. به این جهات باید بعد از رویش تمام دائمی‌ها ارتودنسی ثابت هم انجام دهید. البته بعضی از بیماران از وضعیت رویشی دندان‌های دائمی راضی هستند و بخاطر هزینه ارتودنسی ثابت میلی به انجام آن نخواهند داشت.

تاج لترال بالا در بعضی از بیماران رویش دیستاله دارد و در OPG شاهد فشار مزیاله تاج کانین به ریشه لترال هستید. در این بیماران کرادینگ در ناحیه کانینی وجود دارد و بسیار هم شدید است. بخاطر وجود فضا بین سانترال و لترال والدین فکر می‌کنند که باید غیرکشیدنی کار شود. باید به آن‌ها وضعیت تاج کانین و کمبود فضا در این ناحیه را توضیح دهید تا علت کشیدنی بودن درمان را درک کنند. در این بیماران اول C باید کشیده شود و هیچ اقدامی هم برای مرتب نمودن لترال نباید انجام دهید.

بعضی مواقع بیمار دیر مراجعه می‌نماید و در OPG می‌بینید که رویش کانین جلوتر از 4 است و تا حفره دهان مثلاً 2-3mm فاصله دارد. در این مواقع بعضی از همکاران اقدام به کشیدن همزمان D و خارج کردن دندان 4 از درون زائده آلوئلی می‌کنند (enuclation). این کار بخاطر ماهیت جراحی آن در وضعیت روحی بیمار اثر خوبی ندارد و یک ترسی از دندانپزشکی برای کودک درست می‌کند. بهتر است در این مواقع کاری انجام ندهید و بعد از رویش تمام دندان‌ها با کشیدن چهار پرمولر اول ارتودنسی را شروع نمایید.

در بیماران سریال اکسترکشن نیاز به استریپ مزیال C وجود ندارد چون تمایل به کشیدن پرمولرها داریم.

تنها موردی که استریپ خوب است زمانی است که در بیمار کشیدنی دندان 4 در حال رویش است و به مزیال E گیر می‌کند. در این مواقع می‌توانید مزیال E را استریپ نمایید.