به لحاظ اهمیت چسباندن صحیح براکتها، ابتدا مروری بر مراحل باندینگ و کامپوزیتهای ارتودنسی خواهیم داشت. بعد اصول چسباندن در سه بعد آگزیال، مزیودیستالی و عمودی و نهایتاً موارد استثناء در چسباندن براکتها را مطرح خواهیم کرد.
باندینگ به معنی چسباندن براکتها به دندان میباشد که به روشهای مختلفی انجام میشود. مهمترین قسمت باندینگ تمیز کردن کامل دندان است. بهتر است در ابتدای کار با خمیر پروفیلاکسی (قبل از اینکه دهان بازکن را قرار بدهید) کل سطوح دندانها را تمیز نمائید. خمیر پروفیلاکسی باید غیر روغنی و بدون فلوراید باشد. فلوراید میزان حلالیت مینا را کاهش میدهد و روغن هم هیدروفوب است و از نفوذ اسید اچ به مینا جلوگیری میکند.
ایدهآلترین حالت این است که بهجای اینکار با دستگاه سند بلاست داخل دهانی و پودر اکسید آلومینیوم 50 میکرون محلی که براکت میگذارید را سند بلاست کنید. این کار باندینگ کامپوزیت به دندان را بسیار زیاد میکند.
دندانهای بیمار را کاملاً بشوئید، بیمار هم اگر تمایل داشت میتواند دهانش را آب بکشد (این زمان آخرین فرصت بیمار برای آب کشی دهان است).
دهان بازکن را دور لبهای بیمار بگذارید، در صورت نیاز رول پنبه را هم قرار دهید تا رطوبت تحت کنترل باشد.
نکته: باید رول پنبه قبل از خارج شدن، کاملاً خیس شده باشد وگرنه به گونه بیمار میچسبد و بافت گونه بیمار را میکند.
سه روش به شرح زیر وجود دارد:
1) اچ مینا و باندینگ دندان
2) باندینگ با پرایمر Self Etch
3) باندینگ غیر مستقیم براکتها
طبق تحقیقات انجام شده اچ مینا به مدت 15 ثانیه باعث حذف 3-10 میکرون از مینای دندان میشود و یک الگوی زبر منشور مانندی درست میکند و باندینگ به درون آن نفوذ میکند تا گیر مکانیکی ایجاد شود.
اسید اچ را روی مینا قرار دهید (dab). نباید اسید را روی مینا بکشید. بعد از 15 ثانیه آن را شسته و کاملاً خشک کنید، سطح مینا باید کاملاً گچی شده باشد. در بعضی موارد مانند زمان مصرف فلوراید احتمال گچی شدن مینا کمتر است، لذا باید دوباره اچ نمود. بعد از شستن مینا بیمار نباید دهانش را آب بکشد. سپس با پوآر هوا دندان را خشک نمائید. دقت کنید که هوا مرطوب نباشد لذا به صورت دورهای شیر زیر کمپرسور را باز کنید تا آب جمع شده درون آن خالی شود. در مناطق شمالی و جنوبی ایران که رطوبت هوا بیشتر است باید دفعات تخلیه کمپرسور در ماه بیشتر شود و یا اینکه کلاً از یک کمپرسور بدون روغن (Oil Free) استفاده کنید. سطح مینا باید کاملاً گچی شده باشد. بدانید که مینای ناحیه سرویکال حالت گچی کمی به خود میگیرد، لذا نیاز به اچ مجدد ندارد.
بعد از اچ مینا، باندینگ مربوطه که درون کیت کامپوزیتهای مخصوص چسباندن براکت است را روی مینای دندان بزنید، دقت نمائید که باندینگ را مانند اچ dab کنید و روی مینای دندان نکشید. باندینگ درون tagهای مینایی میرود و یک گیر مکانیکی ایجاد میکند. باید حداقل ضخامت باندینگ را داشته باشیم لذا با یک پوآر هوا به مدت یک ثانیه اضافه آن را برمیداریم. در این مرحله به باندینگهای لایتکیور اشعه ندهید چون جلوی تماس دقیق براکت با دندان را میگیرد. بهتر است از قبل به زیر براکت کامپوزیت اضافه کرده باشید و در این زمان آن را بر روی دندان منتقل نمائید.
کامپوزیت را مانند کره برروی Base براکت بمالید تا درون مش آن کاملاً فرو رود. این کار گیر مکانیکی بین کامپوزیت و براکت را زیاد میکند. تحت هیچ شرایطی به Base براکت دست نزنید چون چرب شده و گیر مکانیکی آن با کامپوزیت کم میشود.
سپس براکت حاوی کامپوزیت را برروی دندان و تقریباً در وسط تاج بگذارید. با فشار جزیی سوند، اضافات کامپوزیت خارج میشود، بعد با پهنای سوند اضافات کامپوزیت (Flush) را بردارید.
تمیز کردن کامل کامپوزیت از اطراف براکت مزایای زیادی دارد مانند: بهداشت بهتر بیمار، محدود کردن تجمع پلاک میکروبی در اطراف براکت و در نتیجه کاهش دکلسیفیه شدن مینای دندان؛ بعد از مدتی کامپوزیت درون دهان تغییر رنگ نیز میدهد و باعث ایجاد ظاهر زشتی میشود. حذف کامپوزیت اضافه در عین حال باعث میشود تا در آخر کار کندن براکتها آسانتر شود. بعضی از همکاران فکر میکنند که اگر اضافات کامپوزیت را برروی پایه براکت بیاورند گیر براکت بیشتر میشود، در حالی که هیچ تاثیری نداشته و حتی انداختن Oring را هم سختتر میکندمرحله بعدی قرار دادن گیج MBT بر روی براکتها و تعیین ارتفاع میباشد. ابتدا تیغه گیج را درون شیار براکت کنید، سپس لبه گیج را روی لبه انسیزال قرار دهید و دست خود را به بالا و به پائین بیاورید تا بدنه گیج موازی سطح اکلوزال دندان (به عبارتی دیگر عمود بر سطح دندان) شود. هم اکنون ارتفاع براکت تصحیح شده است. مرحله بعد دیدن براکت از روبرو است تا آن را موازی محور طولی دندان قرار دهید، سپس از لبه اکلوزال هم دقت نمائید تا در بُعد مزیودیستالی در وسط باشد. برای توضیح بیشتر به صفحه 53 الی 63 مراجعه نمایید.
دومین روش استفاده از پرایمر Self Etch است (شکل 68-1). به جای استفاده از اسیداچ و باندینگ میتوان از این سیستم استفاده کرد. این روش باندینگ، آسانتر است.
شکل 68-1: پرایمر Self etch
سلف اچینگ مورد استفاده در ارتودنسی، با سلف اچینگ مورد استفاده در ترمیمی تفاوت دارد. سلف اچهایی که در ترمیمی بکار میرود مخصوص مینای برش خورده و عاج دندان میباشد و با اپلیکاتور به مدت 10-15 ثانیه روی دندان Rub میکنیم (موقع کشیدن روی دندان خش خش صدا بدهد) ولی سلف اچهایی که در ارتودنسی به کار میروند به مدت 3-5 ثانیه روی مینای دندان Rub میکنیم (شکل 69-1) و سپس با پوآر هوا آن را پخش میکنیم.
پساز تمیز کردن کامل دندانها و شستن آنها دهان بازکن را قرار دهید. سپس کل دندانهای یک قوس را خشک نمائید. سلفاچ دارای سه مخزن است. ابتدا محلول درون مخزن اول را فشار میدهید تا وارد مخزن دوم شود بعد در حالیکه مخزن اول را فشار میدهید، آن را روی مخزن دوم برگردانید و محکم نگه دارید. حال مخزن دوم را فشار داده تا هر دو محلول وارد مخزن سوم شوند. مخزن اول و دوم را در تماس محکمی با هم قرار دهید تا محلول برنگردد (شکل 70-1).
انواعی از سلف اچها موجود هستند که درون بطری ارائه میشوند و یک قطره از آن را درون ظرفی میریزید و مصرف میکنید.
اپلیکاتور سلف اچ را چند بار بچرخانید تا محلول درون آن کاملاً مخلوط شود. محلول آماده است و روی هر دندان به مدت 5-3 ثانیه بمالید به نحوی که صدای خشخش آن را احساس نمائید (Rub کنید).
هر دفعه بعد از استفاده applicator روی هر دندان، دوباره درون مخزن ببرید تا به محلول آغشته شود و برای دندان بعدی استفاده کنید.
برای dab (روش اول) نیاز به برس (brush) و برای rub نیاز به اپلیکاتور داریم
شکل 69-1: Rub کردن سلف اچ ارتودنسی به مدت 3-5 ثانیه روی مینای دندان
شکل 70-1: مخلوط کردن محلولهای مخزن اول و دوم و انتقال آن به مخزن سوم
آیا سلف اچ به رطوبت مقاوم است؟
بله، به خاطر خاصیت هیدروفیلی آن، به مقدار جزیی آب مقاوم است و قدرت آن کم نمیشود.
چرا تکنیک آن به کلی با روش اچ و باندینگ متفاوت است؟
فرمول شمیایی و تکنولوژی ساخت آن با اچ و باندینگها متفاوت است. اچ را dab میکنند یعنی این که آهسته روی مینا نقاشی میکنند، اما این محلول را Rub میکنند یعنی باید روی مینا بکشید تا صدای خشخش اپلیکاتور آن را احساس کنید. Rub کردن به مدت 3-5 ثانیه است تا اچ مینا کامل شود، اگر سلف اچ را مانند اچ اسید فسفریک روی دندان بمالید (مثلاً با برس) نمیتواند مینا را اچ کند و براکت خیلی سریع کنده میشود.
آیا Rub کردن باعث تخریب مینای دندان نمیشود؟
Rub کردن این محلول اثر تخریبی کمی روی مینای دندان دارد و به مقدار جزئی باعث تغییر رنگ لثه میشود که موقتی میباشد.
چگونه یک ماده همزمان اثر دو ماده ( اچ و باندینگ) را دارد؟
مادهای که برای ساخت آن به کار رفته دارای دو سر میباشد: وقتی آن را Rub میکنید مایع اچ آن منشورهای مینایی را باز میکند و در همان زمان باندینگ آن درون این منشورها نفوذ میکند.
بعد از زدن آنچه مدت وقت دارم تا کار بکنم؟
بهتر است تا دو دقیقه براکت را منتقل کنید و اگر زمان بیشتری میگذرد باید دوباره دندان را به محلول آغشته نماییم.
چگونه میتوانم متوجه کافی بودن اچ دندان بشوم؟
دندان در این روش رنگ گچی نمیگیرد. بعد از اینکه هوا به دندان زدید حالت براق یکنواخت میشود.
چرا باید هوا به آن بزنیم؟
باید 2 ثانیه هوا بزنید تا هم یکنواخت پخش شود و هم قسمتی از آب که در ساخت آن به کار رفته تبخیر بشود.