درگیر کردن آرچ وایر به براکت-براکت های سلف لیگیتینگ

درگیر کردن آرچ وایر به براکت

بعد از چسباندن براکت نیار به آرچ وایر دارید تا با اعمال نیرو به براکت باعث حرکت دندان‌ها بشوید. نحوه اتصال آرچ وایر به براکت مدل‌های مختلفی دارد. معمول‌ترین آن اورینگ و سیم لیگاچور است ولی صحبت فعلی بر روی درگیر کردن آرچ وایر به براکت بدون استفاده از این‌ها می‌باشد.

سیم لیگاچور نسبت به اورینگ بهتر است. سیم لیگاچور بسیار ارزان و محکم است و با گذشت زمان نه تغییر شکل می‌دهد نه خراب می‌شود. اینکه آرچ وایر را به براکت محکم یا آرام درگیر کنید نیز تحت اراده شماست. ضمناً می‌توانید آرچ وایر را به طورغیرمستقیم درگیر براکت نمائید (مخصوصاً وقتی براکت از قوس فکی خیلی دور است مانند کانین خارج قوس یا لترال پالاتالی). تنها ایراد آن زمان طولانی برای گذاشتن و برداشتن سیم لیگاچور است. در ضمن اگر انتهای سیم لیگاچور از زیر آرچ وایر بیرون بیاید باعث زخم شدن لب بیمار نیز می‌شود.

اورینگ نیز حدود 50 سال است که اختراع شده و گذاشتن و خارج کردن آن برای هر بیمار نسبت به سیم لیگاچور حدود 15-10 دقیقه سریعتر است. یکی ازمعایب آن این است که اگر دندانی دچار چرخش شدید باشد یا از قوس حدود 2-3mm دور باشد آن موقع آرچ وایر کاملاً کف براکت نمی‌خوابد البته می‌توانید اورینگ‌ را به حالت figure∞ بیاندازید تا آرچ وایر کف براکت بخوابد. یک عیب دیگر آن اصطکاک بسیار زیاد و عیب دیگر از بین رفتن 50% نیرو آن در طی روز اول است. این مورد برای چین الاستیک هم صادق است. به این دلایل شما نمی‌توانید با اورینگ‌ها آرچ وایر را کاملاً درگیر براکت نمائید. در مجموع اورینگ نسبت به وایر لیگاچور سریعتر و راحتتر است اما معایب زیادی دارد.

طی سالیان گذشته براکت‌های Self Ligating ارائه شد تا هم محاسن وایر لیگاچور را داشته باشد (حداقل اصطکاک) و هم محاسن اورینگ‌ها را (راحتی و سرعت بیشتر).

براکت‌های Self Ligating

این براکت‌ها دیگر نیازی به اورینگ یا وایرلیگاچور ندارند. برروی شیار این براکت‌ها یک در وجود دارد که با انگشت یا یک قلم مخصوص باز یا بسته می‌شود. این براکت‌ها ازسال 1935 تاکنون به شکل‌های متفاوتی وجود داشته‌اند.

خصوصیات یک براکت Self Ligating ایده آل این است که:

• درب آن سریع باز و بسته شود.

• درب آن نباید شیار براکت را اشغال کند.

• اگر کامپوزیت از زیر براکت بیرون زده مانعی در باز و بسته کردن در نباشد.

• Laceback یا چین یا فنر اپن تداخلی با باز و بسته شدن در نداشته باشد.

• عرض مزیودیستالی آن کم باشد تا فاصله سیم بین براکت‌ها بیشتر شود.

• خصوصیات خوب براکت‌های معمولی را داشته باشد یعنی اینکه محکم به دندان بچسبد و لبه‌های تیز نداشته باشد.

اخیراً به خاطر تبلیغات سیستم دیمون از کارخانه Ormco به مدل‌های آن اشاره‌ای خواهیم داشت: در سال 1996 مدل دیمون SL به بازار آمد که درب آن بعضی مواقع خود به خود باز می‌شد و در جلسه‌ی بعدی که بیمار مراجعه می‌کرد بعضی مواقع سیم از براکت خارج شده بود و دندان حرکت ناخواسته پیدا می‌کرد. مواردی هم از شکسته شدن درب‌ها دیده می‌شد. برای غلبه بر این مشکلات در سال 2000 دیمون2 به بازار آمد. مشکل‌های قبلی بر طرف شدند اما درب آن به سختی باز می‌شد که در آوردن سیم یا جا زدن آن را غیر ممکن می‌ساخت.

شکل 1-7

درسال 2004 مدل دیمون 3 که مدل همرنگ آن بود به بازار آمد. نصف آن از کامپوزیت و نصف دیگر از فلز بود. مدل همرنگ سه مشکل عمده داشت:

• خیلی زیاد از روی دندان کنده می‌شوند،

• بعضی مواقع قسمت فلزی از قسمت کامپوزیتی جدا می‌شد.

• بالچه‌های قسمت کامپوزیتی می‌شکستند.

سال بعد مدل Mx را به بازار ارائه دادند و درسال 2009 هم مدل Q را ارائه نمودند. در این مدل یک شیار اضافه هم تعبیه شده است تا اگر بخواهید بتوانید از آن استفاده نمائید.

کارخانه GAC هم مدلی را ارائه نمود به نام In-Ovation R که مدل سایز کوچک (Reduced) آن است. درب آن به صورت فنر است و روی شیار براکت را می‌پوشاند. برای باز کردن باید با نوک سوند زیر آن را به سمت اکلوزال فشار بدهید که در مورد فک پائین کار مشکلی است. مخصوصاً اگر کامپوزیت دور براکت را خوب تمیز نکرده باشید سخت‌تر هم می‌شود. اگر با سیم لیگاچور figure∞ کنید یا چین الاستیک بگذارید باز و بسته نمودن درب آن بسیار سخت می‌شود.

مدل SmartClip ازکارخانه 3M درب ندارد ولی دوعدد کلیپ به شکل C در دوطرف شیار براکت دارد که وقتی آرچ وایر می‌گذارید آن را نگه می‌دارد. در مدل کارخانه‌های دیگر وقتی درب را می‌بندید فشار به خود براکت می‌آید اما در مدل 3M فشار به خود سیم می‌آید تا با براکت درگیر شود، به همین دلیل احتمال دفرمه شدن سیم وجود دارد. وقتی هم که سیم ضخیم می‌شود جا زدن و خارج کردن آن بسیار سخت می‌شود و احتمال کنده شدن براکت وجود دارد. این‌ها مواردی هستند که ضعف براکت‌های Self Ligating را نشان می‌دهد اما مزایا آنقدر زیاد است که نمی‌توانیم از آن‌ها استفاده نکنیم.

شکل 2-7