بعد اگزیال و موارد استثنا

بُعد اگزیال

براکت همه دندان‌ها در این بُعد در راستای محور طولی تاج قرار می‌گیرند. اگر به غیر از این حالت باشد Tip دندان تغییر می‌کند (شکل 90-1).

شکل 90-1: براکت باید موازی محور طولی دندان باشد تا بهTip صحیح برسیم.

موارد استثنا بُعد اگزیال

4 مورد زیر استثناء می‌باشند:

1. اگر قرار است 5 را بکشید تیوب 6 را (شکل 91-1) و اگر یا اگر قرار است 6 را بکشید تیوب 7 را (شکل 92-1) در ناحیه مزیال 0.5mm ژنژیوالی‌تر بچسبانید تا همزمان با حرکت تاج آن‌ها، ریشه هم حرکت مزیالی کند و در انتهای درمان ریشه‌ها موازی یکدیگر گردند.

نکته: کشیدن دندان 5 یا 6 را تا رسیدن به ضخیم‌ترین سیم به تاخیر بیاندازید تا هم‌زمان با کشیدن، مرحله بستن فضا را شروع کنید. بدین صورت مانع تنگ شدن زائده آلوئلی می‌شوید و کل فضا بسته می‌شود. اگر این دندان‌ها در ابتدای کار کشیده شوند یا در قدیم کشیده شده باشند احتمال بسته نشدن مقداری از فضا وجود دارد. اگر خودتان اقدام به کشیدن دندان می‌کنید حتماً از روش‌های socket preservation استفاده کنید تا مانع تنگ شدن زائده آلویلی گردید

شکل 91-1: وقتی دندان 5 کشیده می‌شود براکت 6 را در مزیال ژنژیوالی‌ترقرار دهید تا ریشه 6 حرکت مزیالی بیشتری بکند و گرنه در انتهای درمان مانند عکس رادیوگرافی ریشه‌ها از هم دور می‌شوند.

شکل 92-1: وقتی دندان 6 کشیده می‌شود براکت 7 را در مزیال ژنژیوالی‌تر قرار دهید تا ریشه 7 حرکت مزیالی بیشتری بکند.

2. اگر سانترال پائین را کشیده‌اید (شکل 93-1) براکت دندان‌های مجاور را در ناحیه مزیال 0.5mm ژنژیوالی‌تر بچسبانید (شکل 94-1) تا همزمان با حرکت تاج آن‌ها، ریشه هم حرکت مزیالی کند و در انتهای درمان موازی یکدیگر گردند.

اگر ریشه‌ها به‌هم نزدیک نشوند بعد از پایان درمان ارتودنسی و مرحله نگهدارنده آن، همیشه احتمال باز شدن مقداری از فضا وجود دارد.

شکل 93-1: سانترال کشیده شده ولی براکت دندان‌های مجاور موازی محور طولی چسبانده شده‌اند لذا بعد از بسته شدن فضا ریشه‌های دندان‌های مجاور از هم دور هستند.

3. اگر فقط پرمولرهای بالا را کشیده‌اید (شکل 95-1) تیوب 6 بالا را در ناحیه مزیال 0.5mm ژنژیوالی‌تر بچسبانید تا تاج قدری دیستالی‌تر شود و رابطه بهتری با پائین برقرار نماید (شکل 96-1).

شکل 94-1: براکت دندان‌های مجاور باید در ناحیه مزیال نیم میلی‌متر ژنژیوالی‌تر شوند تا در انتهای درمان ریشه‌ها موازی یکدیگر شوند.

شکل 95-1: در بیمار کلاسII بزرگسال به‌خاطر پروتروژن فک بالا دو پرمولر بالا کشیده شده است.

شکل 96-1: نتیجه درمان عکس شماره 95-1 یک کاسپ کامل کلاسII است لذا باید براکت 6 بالا در مزیال ژنژیوالی‌تر چسبانده شود تا رابطه بهتری با پائین برقرار کند.

البته بهتر است که تیوب 6 پائین سمت مخالف را روی مولرهای بالا بگذارید تا بدون offset باشد و تماس با پائین بهتر شود (شکل 97-1).

شکل 97-1: وقتی نتیجه درمان یک کاسپ کامل کلاسII است بهتر است از براکت مولر اول پایین سمت مخالف روی مولرهای بالا استفاده کنید تا رابطه بهتری بین مولرهای بالا و پائین برقرار شود.

4. در بیماران دیپ بایت کرواسپی شدید است. این کرو از مولر دوم پائین شروع تا به انسیزورها می‌رسد، لذا برای صاف کردن آن باید حتماً دندان مولر دوم پائین را هم بچسبانید.

در بیماران دیپ‌بایت (شکل 98-1) تیوب 7 پائین را در ناحیه مزیال 0.5mm ژنژیوالی‌تر بچسبانید تا تاج قدری دیستالی‌تر شود و کاسپ مزیوباکال هم کمی اکسترود گردد. دیستاله و اکسترود شدن 7 پائین حتی به مقدار کم باعث باز شدن راحتتر بایت می‌گردد (شکل 99-1).

از آنجایی که هر عملی عکس‌العملی دارد به همان اندازه و در جهت خلاف آن، لذا اکسترود شدن هفت باعث اینترود شدن قدامی‌های پایین نیز می‌شود و نهایتاً بایت باز می‌شود. در واقع پلن اکلوزال در جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخد و بایت باز می‌شود.

شکل 98-1: در فک پائین بیمار دیپ‌بایت، کرواسپی دیده می‌شود.

شکل 99-1: وقتی براکت 7 پائین در مزیال ژنژیوالی‌ترچسبانده شود شاهد تشدید اثر بازکنندگی بایت این دندان می‌شویم.