در طی دو سال که بیمار پالاتال بار دارد عرض بین مولری حفظ میشود (شکل 87-3) اما درون سوچور هیچ نگهدارندهای نداریم و سقف کام به هم نزدیک میشود. زائده آلوئلی دو طرف در سمت ریشه به سمت یکدیگر حرکت میکند (شکل 88-3) و منجر به پالاتالی شدن ریشهها میشود. در بلند مدت میبینیم که نیمی از Expansion استخوانی از بین میرود و سوچور بالا به هم نزدیک میشود یعنی با باز کردن 10mm در فک بالا فقط 5mm آن استخوانی است پس 5mm دیگر از چه طریقی بدست آمده است؟
در دهان به خاطر وجود پالاتال بار شاهد هیچ ریلاپسی نیستیم. به خاطر افت سقف کام (تبدیل شدن کام گنبدی به طبیعی) ریشههای سگمنت خلفی، پالاتالی میشوند. برای درک راحتتر بجای گفتن «پالاتالی شدن ریشه سگمنت خلفی» میتوانیم بگوییم «باکالی شدن تاج سگمنت خلفی». یعنی نیمی از اثر RPE بصورت Expansion دندانی خواهد بود. Expansion با پیچهای RPE نیمی اسکلتی و نیمی دندانی است.
اگر از پیچهای متحرک درون پلاکهای آکریلی استفاده کنید تماماً دندانی خواهد بود.
شکل 87-3: وجود پالاتال بار عرض بین مولری را حفظ میکند.
شکل 88-3: تصویر بالا بعد از درمان RPE است و تصویر پایین نزدیک شدن زائده آلوئلی به یکدیگر و پالاتالی شدن ریشه دندانهای خلفی را را نشان میدهد.
وقتی زائده آلوئلی یک سمت تمایل پالاتالی پیدا کند کراس بایت خلفی یک طرفه خواهیم داشت که بسیار نادر است. معمولاً در این بیماران تنگی ماگزیلا دو طرفه است و کل قوس فکی کوچک است. وقتی انگشت شصت و نشانه خود را روی زائده آلوئلی بالا در دو طرف بگذارید و از سمت ریشه به سمت تاج حرکت بدهید، تمایل باکالی تاج در دو طرف مشخص میشود. پس چرا این بیماران کراس بایت خلفی یک طرفه دارند؟
وقتی قوس بالا خیلی تنگ است کاسپهای باکال بالا درون سانترال فوسای پایین قرار میگیرد (شکل 89-3). وقتی شدت تنگی قوس بالا کمتر باشد کاسپهای باکالی بالا روبروی کاسپهای باکالی پایین و کاسپهای پالاتالی بالا روبروی کاسپهای لینگوالی پایین قرار میگیرند (شکل 90-3)
شکل 89-3: تنگی شدید ماگزیلا منجر به قرارگرفتن کاسپهای باکالی خلفیهای بالا درون فوسای مرکزی خلفیهای پایین میشود.
شکل 90-3: تنگی متوسط ماگزیلا منجر به برخورد کاسپهای باکالی خلفیهای بالا و پایین میشود.
چون تماس بین دندان زیاد نیست و بیماران در زمان جویدن غذا تمایل دارند تا در حالت حداکثر تماس دندانی (Maximum Intercuspation) ببندند، لذا فک خود را کمی به سمت چپ یا راست منحرف میکنند تا دندانها به حداکثر تماس برسند (شکل 91-3). با انحراف مندیبل به یک سمت شاهد کراس کامل مندیبل در همین سمت هستیم در حالیکه در سمت مخالف اثری از کراس دیگر مشاهده نمیشود.
در واقع اکثر کراس بایتهای خلفی یک طرفه همان دو طرفههای خفیفی هستند که انحراف طرفی مندیبل هم به آن اضافه شده است و چانه بیمار به یک سمت انحراف پیدا میکند. میدلاین دندانها هم off میشود.
درمان کراس بایت خلفی یک طرفه هم مانند دو طرفه است یعنی یک پیچ RPE برای بالا بهمراه یک اسپلینت برای پایین. بخاطر Expansion دو طرفه مندیبل اگر انحراف طرفی مندیبل اصلاح نشود شاهد این هستیم که در سمتی که کراس خلفی ندیدیم دندانهای خلفی بالا از روی پایین میگذرند و خیلی باکالی میشوند ولی در سمت دیگر هنوز کراس درمان نشده و نیاز به Expansion بیشتری داریم (شکل 92-3). در این مواقع سفت کردن پیچ بالا را متوقف میکنیم. بیمار باید از اسپلینت خود 24 ساعته استفاده کند تا مندیبل به موقعیت CR خود هدایت شود (شکل 93-3). طبیعی است که چنین درمانی در سنین کم بسیار راحتتر از سنین بالا جواب میدهد و به نتایج درمانی بهتری هم میرسیم. اسپلینت تراپی باید تا پایان درمان انحراف مندیبل ادامه یابد.
شکل 91-3: انحراف طرفی مندیبل به سمت چپ بخاطر تنگی متوسط ماگزیلا رخ داده است.
شکل 92-3: عدم درمان انحراف مندیبل در بیماران با کراس خلفی یک طرفه منجر به بهم ریختگی اکلوژن بیمار میشود.
شکل 93-3: اصلاح انحراف طرفی مندیبل بخاطر مصرف اسپلینت پایین